NGHIỆP QUẢ

Tâm Hải dịch từ Anh sang Việt

Los Angeles, Cali (Hoa Kỳ) – Nhân nào thì quả nấy. Gieo gió sẽ gặt bão. Điều đó có nghĩa là những gì một người đang trải qua đều là kết quả của những gì mà người ấy đã tạo và những gì sẽ gặt hái trong tương lai là kết quả của những hành động trong hiện tại. Đây là quan niệm của người xưa được truyền tụng trong dân gian.

Kinh nghiệm này có lẽ xuất phát từ đời sống ruộng đồng; vì đất mẹ dưỡng nuôi và bảo vệ các thế hệ tổ tiên của chúng ta, nên ông cha ta đã nhìn thấy điều này: cũng như những hạt giống của lúa mì, hạt giống của kinh nghiệm có lẽ cũng được nuôi dưỡng và phát triển y như vậy.

Người Hy Lạp (Greeks) cổ xưa gọi cái này là lẽ phải (dike = justice) và vị nữ thần của họ được biểu hiện bằng cán cân của công lý. Thông qua lẽ phải này, một vị anh hùng có thể ngã nhào vì số mệnh hay được nuôi dưỡng bằng chính định mệnh của anh ta. Người Xen-tơ (Celts) cổ đại bày ra những quan niệm về nhân quả trong nhiều câu chuyện thần thoại được truyền tụng cho đến ngày nay dựa trên những biểu tượng của đất đai, trồng trọt, ruộng nương, hoa quả.

Trong Kinh Thánh, nhân và quả cũng được đề cập đến trong quyển sách của Job : “Lâu nay tôi đã nhìn thấy con người cày cấy và gieo trồng những hạt giống của sự độc hại trên những cánh đồng của tội lỗi và bây giờ họ đang gặt hái những sự độc hại và tội lỗi đó”. Người Phật tử và những tín đồ của Ấn Độ giáo đặc biệt gọi hiện tượng này là Nghiệp.

Đối với giới Phật tử, nghiệp đơn giản là một thuật ngữ được dùng để diễn tả nhân và quả, thế thôi không có gì thêm nữa. Tôi nhấn mạnh điều này bởi vì hầu hết mọi người hiểu lầm về nghiệp theo quan niệm của Phật giáo. Sự hiểu lầm trầm trọng nhất là tin tưởng về nghiệp một cách sai lầm thí dụ như tin rằng bạn sẽ đầu thai thành con dê nếu bạn không làm điều tốt trong đời sống này.

Đối với giới Phật tử, niềm tin về nghiệp có thể được kiểm tra nhưng trái lại niềm tin về sự tái sinh có thể chỉ được thiết lập dựa trên sự suy luận có lô-gic. Nói cách khác, niềm tin về nghiệp không nhất thiết phải là niềm tin về sự luân hồi. Sự hiểu lầm thứ hai là nghĩ rằng nghiệp toàn mang những điều xấu xa tội lỗi. Không phải như vậy, nghiệp có thể là nghiệp tốt (thiện nghiệp), nghiệp xấu (ác nghiệp) và nghiệp trung tính (vô ký nghiệp). Đó chỉ đơn giản là một cách để diễn tả nhân và quả mà thôi.

Từ karma (= nghiệp) xuất phát từ tiếng Phạn nghĩa là hành động. Nó chỉ cho tất cả những hành động tạo ra từ ý nghĩ, lời nói và việc làm của thân (những cái này được gọi là 3 cánh cửa của tự ngã). Quan niệm này cho rằng mỗi hành động sẽ tạo ra một “hạt giống” - nhân để cho người đó kinh nghiệm một sự việc tương tự xảy ra trong tương lai. Cũng như vậy, mỗi một kinh nghiệm mà một người trải qua có thể được nhìn nhận như là một kết quả của một hành động trước đó.

Trong khi nghiệp của mỗi người có thể là một ngày không được tốt, nhưng nghiệp cũng mang đến kinh nghiệm về sức khỏe, sự trẻ trung và vận may. Cuộc sống là một chuỗi dài của nghiệp, là một sự kết nối liên tiếp của các hành động và kết quả bắt đầu từ một điểm nào đó chúng ta không thể nào thấy biết được.

Có rất nhiều nền văn hóa bảo lưu quan niệm cho rằng trong một trường hợp cụ thể những hành động của một người sẽ tạo nên kinh nghiệm đời sống cho người đó; ý niệm này có tầm cở quan trọng và đáng được lưu tâm. Cái đẹp/ cái hay của nghiệp là bạn có thể kiểm tra nó được. Nếu bạn thấy được sự vận hành của nó thì rất tốt. Nếu không cũng tốt luôn… cứ tiếp tục quan sát những cái khác có thể sẽ xảy ra.

Chúng ta là những gì mà chúng ta suy nghĩ.

Tất cả đều phát xuất từ những suy nghĩ của chúng ta

Suy nghĩ của chúng ta sẽ tạo ra thế giới

Nói năng hay hành động với tâm ô nhiễm

Và những điều phiền muộn sẽ kéo theo sau

Như bánh xe lăn theo sau dấu chân kéo của con bò

(Byrom, Kinh Pháp Cú)

Tâm Hải (The Buddhist Translation Group)